februari 2020

Speeddaten met Plato

Brenda Casteleyn

Ons leven is wat onze gedachten daarvan maken

(Marcus Aurelius, Romeins keizer en wijsgeer)

Hoe kan filosofie je helpen als je het even niet ziet zitten, vraagt Marie Robert zich af.

Filosofen hebben over allerhande onderwerpen nagedacht: hoe de wereld in elkaar zit,  wat je moet of mag doen om gelukkig te zijn, hoe je met anderen kan omgaan enz. En hoewel filosofen vaak meer vragen stellen dan ze antwoorden geven, kunnen ze je wel inspireren om anders over bepaalde zaken na te denken, prioriteiten te leggen of te begrijpen wat er aan de hand kan zijn…

  • Anders over iets nadenken:

Je wilde graag de marathon lopen en je hebt je hart en je ziel erin gelegd maar je bent jammerlijk gefaald. In plaats van in zak en as te zitten kan je ook bedenken dat je niet hoeft te voldoen aan de normen en waarden van anderen of van de maatschappij.  Nietzsche zegt dat ieder individu een energie heeft die wil groeien maar daarvoor hoef je nog geen marathon te lopen.  Je kan perfect je eigen intuïtie volgen en iets kiezen dat bij je past.  ‘Übermensch-zijn’  (niet in de betekenis van de perfecte mens maar als een ideaal om naar te streven) betekent niet dat je heldendaden moet verrichten maar jezelf overwinnen om te worden wie je werkelijk wil zijn.

  • Bepalen wat het belangrijkste is:

Filosofie helpt ook om te reflecteren over wat belangrijk is, wat primeert. Zo helpt Bergson je eraan te herinneren dat je eigen bedrijf  fijn is omdat je iets voor jezelf creëert. Dat is nuttig om voor ogen te houden als je na een tijdje jezelf voorbij holt en je afvraagt waar al je vrijetijd is gebleven. Je bent nog steeds problemen voor jezelf aan ’t oplossen en niet voor een baas. Bergson benadrukt dat je inspannen misschien vermoeiend is, maar het geeft je wel de kans om jezelf te overstijgen.

  • Begrijpen wat er scheelt:

Je eerste ontmoeting met je schoonfamilie liep niet zoals je verwachtte.   Waar je hoopte op een hartelijke ontvangst met lieve mensen, leek het meer op een mijnenveld en alles wat je zei kwam fout over. Gelukkig legt Wittgenstein uit dat iedere groep, familie of cultuur eigen taalregels heeft en dat het tijd kost om die te leren kennen. In plaats van al voor het huwelijk de echtscheiding te vragen omdat je niet bij de familie past, kan je de taal van je schoonfamilie leren. Eens je hun taal en regels kent en respecteert, valt alles reuze mee. En het valt nog meer mee als de schoonfamilie je halverwege tegemoet komt en  ook jouw taal leert…J

Leestip: Marie Robert, Speeddaten met Plato, Filosofie voor als je het even niet meer ziet zitten, Amsterdam, 2019.

Negen vragen die je helpen kiezen

Brenda Casteleyn

“Nous sommes nos choix” (Jean-Paul Sartre)

Elke dag maak je kleine (en grote) keuzes maar zijn het ook de juiste? vraagt Debbie Ford zich af in haar boek: ‘De juiste vragen’.

Dit zijn enkele vragen die je helpen om bewust te worden van je keuzes en hun gevolgen:

  • Zorg ik met deze keuze voor de lange termijn of enkel voor kortstondige bevrediging?
  • Kom ik met deze keuze op voor mezelf of stel ik een ander tevreden?
  • Zoek ik naar wat juist is of wat verkeerd is?
  • Vergroot ik mijn levenskracht of beroof ik mezelf van energie?
  • Zal dit mijn groei en ontwikkeling bevorderen of zal ik het gebruiken om mezelf te straffen?
  • Neem ik door deze keuze mijn lot in eigen handen of geef ik het juist uit handen?
  • Doe ik dit uit eigenliefde of om mezelf te ondermijnen?
  • Kies ik hiervoor uit angst of op basis van vertrouwen?
  • Houdt deze keuze me vast in het verleden of leidt ze me naar een bezielde toekomst?

Je  leven wordt ook dikwijls bepaald door die dagelijkse kleine keuzes. En dikwijls ben je je daar niet bewust van: ‘vandaag geen zin voor fitness, ik doe het morgen wel.’  Of  nog: ‘even dit dossier nog afwerken, ben ik maar wat later thuis’. Of denk aan elke keer dat je voor iets kiest omdat je ‘te moe bent’, ‘geen tijd hebt’, ‘nu geen zin hebt’. Je denkt dan dat je  eenmalig iets kiest maar vaak is het een herhalend patroon en gaan die kleine keuzes je leven bepalen. Misschien wacht je gewoon op de dag tot het allemaal beter gaat. Maar zo werkt het helaas niet. Die dag komt niet vanzelf, je moet er een keuze van maken.

Daarom is het belangrijk om – net zoals wanneer je op reis gaat – een bestemming of een visie te kiezen. Waar wil je naartoe, wat is je einddoel? Dan kun je met behulp van de vragen bepalen of je de juiste richting uitgaat. Als je op reis vertrekt ga je toch ook bij elke afslag even op de kaart checken of je de juiste richting uitgaat… correctie, ik bedoel natuurlijk dat je niet zonder GPS reist…

Wat zijn de kleine keuzes die je vandaag hebt gemaakt? Brachten ze je dichter bij je doel?

Leestip: Debbie Ford, De juiste vragen. Stap uit je angsten, negatieve gewoonten en verborgen motieven en leef een krachtig en positief leven.Utrecht, 2003