“Om te overleven, moet je verhalen vertellen.” (Umberto Eco)

Wat vertel je jezelf? Wie ben je? En wat herhaal je keer op keer voor jezelf? Wat zijn je omstandigheden? Je problemen. Welke keuzes heb je gemaakt?

Maar heb je je wel eens afgevraagd of het wel klopt? Dat je het moeilijk hebt of dat je nu eenmaal ongeluk hebt. Dat je angstig bent of depressief? Gedoemd om alleen te blijven… en ga zo maar door.

Misschien heb je in het verleden niet zoveel geluk gehad, heb je het zwaar gehad, maar daarom hoeft dat de toekomst niet te bepalen… Je kan op elk moment je verhaal veranderen. De toekomst hoeft immers niet gelijk te zijn aan te verleden. Tenzij als je je oude verhalen steeds blijft herhalen. Want dan vormen ze een soort onbewust programma dat je leven verder zal blijven bepalen.

Hoog tijd dus om een nieuw verhaal te verzinnen. Wie wil je zijn? Wat wil je bereiken? Wat zijn je dromen voor de toekomst?

Joe Dispenza legt uit hoe onze hersenen het verschil niet zien tussen wat er werkelijk buiten ons gebeurt (bv. een leeuw die ons kan opeten) en wat we denken (bv. angstige gedachten voor de toekomst). Als je dus piekert en negatief denkt, zullen je hersenen stress-signalen sturen en je lichaam in paraatheid brengen, alsof er een echte dreiging is. Maar je kan dit mechanisme ook omgekeerd gebruiken, door jezelf positieve verhalen te vertellen zodat je hersenen en lichaam reageren op deze positieve signalen. En als je gedachten en je gevoelens in overeenstemming brengt met wat je wil zijn, met je dromen en ambities, zullen deze nieuwe verhalen je toekomst gaan vormen. Wie weet wat voor moois er dan voor je weggelegd is?

Of in de woorden van Dispenza: ‘Als je eenmaal de gewoonte jezelf te zijn doorbreekt en je daadwerkelijk je denkwijze verandert, zal je leven nooit meer hetzelfde zijn!”

Leestip: Joe Dispenza, Doorbreek de gewoonte jezelf te zijn,  Hoe je je oude, vertrouwde ‘zelf’ kunt loslaten en een nieuw ‘zelf’ kunt creëren, Succesboeken.nl, 2021.

“Don’t think too much. You’ll create a problem that wasn’t even there in the first place.” (Sukhraj S. Dhillon)

Bepaalde gedachtenpatronen kunnen je een slecht gevoel geven zonder dat je het beseft. Ze kunnen je zelfs in een negatieve spiraal brengen zodat je steeds meer gaat piekeren.  Maar als je inziet dat deze gedachten geen grond hebben, kan je er komaf mee maken.

Denken in termen van alles of niets: iets is goed of slecht, wit of zwart. Iets ertussen bestaat niet. Ben je een mislukking omdat één presentatie niet goed liep?  Zijn alle mannen egoïstisch en alle vrouwen emotioneel? Geloof je dat je waardeloos bent als je slecht geslapen hebt?  Zal je de liefde nooit vinden als je zo dik blijft?

Dit soort denken zorgt ervoor dat je in een soort dwangbuis terecht komt. Er is geen uitwijkmogelijkheid meer, je bent een mislukking of een slechte slaper en je kan daar niets tegen doen. Alles behalve goed voor je zelfbeeld dus.

Hoe zet je deze fouten weer recht?

Zoek tegenvoorbeelden. Als je zegt dat alle zwanen wit zijn, volstaat het om een zwarte te vinden om je stelling te ontkrachten. Is één presentatie voldoende om te besluiten dat je een mislukking bent? Of heb je af en toe ook goede prestaties neergezet? Hebben echt alle dikke mensen hun kans op de liefde verkeken? Ken je gelukkige dikkerds?

Rampdenken: het ergste zal je overkomen. Ga je ervan uit dat als je deze job niet krijgt, je nooit meer een goede job zal vinden? Dat je na deze relatiebreuk nooit meer gelukkig zal zijn? Dat je nooit meer iemand zal vinden?

Met deze manier van denken spiegel je jezelf een rampzalige toekomst voor, wat ook allesbehalve goed is voor je goede humeur.

Hoe reken je af met rampdenken?

De rampzalige variant is slechts één mogelijk toekomstbeeld. Wat zijn de andere mogelijke uitkomsten? Bekijk eens wat er nog allemaal zou kunnen gebeuren, zodat je je niet blindstaart op die ene rampzalige uitkomst.

Gedachten lezen: denken dat je weet wat een ander denkt. Wat betekent het als je partner deze keer zijn berichtje niet heeft afgesloten met een kruisje? Dat ze je niet meer graag ziet? Geloof je dat je baas denkt dat je eigenlijk niet genoeg bijdraagt aan het team? En vinden de buren dat je een lastig mens bent?

Zo maak je jezelf misschien ongelukkig om wat mensen over jou denken, maar denken ze dat ook werkelijk of heb je enkel hun gedachten gelezen?

Hoe ontkracht je deze denkfout?  

Doe de check en vraag hen wat het betekent als je partner zijn kruisje vergat of toen jouw baas zijn wenkbrouwen fronste. En ga een gesprek aan met de buren. Hebben ze ergens last van?

Denken in termen van ‘moeten’: vind je ook dat je altijd moet voldoen aan eisen van anderen? Of aan je eigen hoge standaarden?  Vind je dat je de perfecte huisvrouw, ouder of werknemer moet zijn?  Dikwijls is dit denken ook een gevolg van de vorige fouten: als ik dit niet perfect doe, ben ik waardeloos (alles of niets-denken).  Of je denkt dat een minder perfecte uitvoering er toe zal leiden dat je jezelf belachelijk maakt (rampdenken).

Wie perfectionistisch is, maakt het zichzelf wel erg lastig. Het zal nooit goed genoeg zijn en toch ‘moet’ het.

Hoe ontkom je aan dit perfectionistisch denken en de dictatuur van het ‘moeten’?  

Vervang ‘moeten’ eens door ‘willen’ en voeg eraan toe hoe je dat op een realistische manier kan invullen: ik wil wel een perfecte huisvrouw zijn, maar ik wil ook wel toekomen aan wat ontspanning. Vraag jezelf af welke denkfouten er schuilen achter jouw ‘moeten’ en reken ermee af.