Kan je je aandacht niet bij de les houden? En waarover ging die vergadering van afgelopen dinsdag weer? Word je vergeetachtig met de leeftijd? Of ligt het aan de afleidingen van de sociale media? En kunnen we er iets aan doen?

Mark Tigchelaar laat aan de hand van nieuw wetenschappelijk onderzoek en voorbeelden uit de praktijk zien hoe we weer grip op onze focus krijgen. Het effect is dat we weerbaarder worden tegen stress, productiever zijn en meer aanwezig in het nu. Rust, overzicht en controle. Ik haal er alvast wat inzichten en tips uit:

Ons brein werkt als een soort radar en het komt erop aan het optimaal af te stemmen om betere focus te krijgen. Dat je hersenen voortdurend signalen oppikken, besef je als tijdens een feestje plots ergens je naam hoort vernoemen. Men noemt dat ook het “cocktailparty-effect”. Je pikt niet zomaar alles op– dat Marlies zwanger is van haar vierde heb je namelijk niet gehoord. Enkel wat voor jou van belang was, werd doorgegeven aan je bewuste aandacht.  Daarom is het soms moeilijk om je te concentreren als er rondom je nog mensen bezig zijn met projecten waar jij ook aan werkt. Te vaak ben je afgeleid omdat je hersenen iets wat relevant is voor jou onder de aandacht brengen.

Om optimale focus te hebben is het belangrijk om ervoor te zorgen dat je hersenen optimaal ingezet worden. Dat wil zeggen, dat ze zich enerzijds niet mogen vervelen maar anderzijds is ook overprikkeling niet goed. Zo is het bijvoorbeeld goed om tijdens een lange vergadering poppetjes te tekenen. Als onze hersenen aan de informatie uit de vergadering niet voldoende uitdaging hebben, gaan ze afdwalen naar omgevingsgeluiden of we beginnen na te denken over onze boodschappen. Een simpel taakje zoals doodelen is net voldoende om onze hersenen alert te houden zonder af te dwalen. Maar het tekenen van een getrouw portret van onze baas of leerkracht is dan weer geen goed idee omdat we dan moeten gaan wisselen tussen de taken. Het tekenen van een portret vraagt immers teveel aandacht om te kunnen combineren met het luisteren naar de les of de vergadering zodat we voortdurend van de ene activiteit naar de andere moeten switchen, wat niet bevorderlijk is voor onze focus.  Want we kunnen maar één ding bewust tegelijk doen (vrouwen inbegrepen!)

En hoe zorgen we voor goede pauzes: niet door te gaan scrollen op social media of spelletjes te spelen op gsm.  Deze activiteiten ontspannen niet maar vragen om weer informatie op te nemen, meer focus dus in plaats van pauze.  Wat we beter doen is gaan dagdromen of wandelen, in ieder geval iets waar we onze aandacht niet gericht voor moeten inzetten. Dat maakt het achteraf weer makkelijker om te focussen.

Leestip: Mark Tigchelaar en Oscar de Bos, Focus aan/uit. Dicht de 4 concentratielekken en krijg meer gedaan in een wereld vol afleiding, Amsterdam, 2019.