Sommigen onder ons zijn nu al zo’n zestal weken thuis aan te werken. En misschien begint dat toch te wegen. Tijd om wat tips te verzamelen.

1. Zorg voor rituelen die werk scheiden van de rest:

Wat je mogelijk mist is een overgang tussen de verschillende activiteitsblokken. Normaal verplaats je je naar je werk en op die manier heb je een soort mentale overgang naar werktijd. Die ontbreekt nu.

Wanneer start je nu eigenlijk met werken? Misschien was je toen je opstond al gaan kijken naar je mails, ben je daarna gaan ontbijten om dan opnieuw te beginnen met je werk. Misschien is dat niet zo’n goed idee. Op die manier is er geen duidelijk onderscheid meer tussen vrije tijd en werktijd. Volgens de Franse filosofen Gilles Deleuze en Felix Guattari hebben wij immers nood aan een soort ‘refreinen’, rituelen of oriëntatiepunten om grip te krijgen op de realiteit (bron: artikel van Tim Christiaens in De Standaard dd. 29 april). De rit van het werk naar thuis bereidde ons zo voor op de nieuwe fase van de dag.

Zorg dus dat je thuiswerk ook wordt ingeleid door één of ander ritueel en zorg ook voor een eindritueel.

2. Hou een virtuele koffiepauze

Normaal kan je tijdens de koffiepauze wat dagelijkse weetjes uitwisselen. Pas nu je thuis werkt, besef je hoe dat praten over koetjes en kalfjes toch wel een aangename ontspanning gaf. Spreek af met een collega om een koffiepauze-chat in te lassen.

Gebruik whatsapp of een virtuele call om even gezellig weetjes over het werk of privé uit te wisselen.

3. Zorg ervoor dat je niet alleen werkt door virtuele een collega in te schakelen:

Wat je misschien ook mist is de stille aanwezigheid van collega’s. Als er af en toe iets misliep of je wilde eens een verzuchting uiten, waren ze er wel om je te aanhoren. Nu zit je heel de tijd alleen. Ik loste dat vandaag op door een videocall open te zetten met een collega en tegelijk gewoon verder te werken. Dat was wel aangenaam. Je kan dan af en toe iets vragen en je hebt het gevoel dat je niet alleen aan ’t werk bent. Bovendien kan je zo ook aan teamwerk doen.

Je kunt dus conferentiecalls ook gebruiken om gewoon samen aan iets te werken. Je kan dan best wel voor ogen houden dat je collega je kan zien als je een mail aan ’t tikken bent, dus best niet in je neus peuteren ondertussen 🙂

Hebben jullie nog leuke tips, laat ze weten. Vooral tips voor thuiswerken met kinderen ontbreken hier nog.

“You can’t be brave if you’ve only had wonderful things happen to you.” (Mary Tyler Moore)

Mira Kirschenbaum onderzocht of het waar is dat alles wat je overkomt iets waardevols voortbrengt, meer zelfs dat het precies is wat je nodig had. Ze zocht patronen naar de verschillende redenen die mensen gevonden hadden voor wat hun overkomen was.Volgens haar gebeurt alles om één van de volgende redenen:

1. Om je thuis te voelen in de wereld.
2. Om jezelf volledig te kunnen accepteren.
3. Om je te leren dat je je angst kunt loslaten.
4. Om je te helpen vergeving te vinden.
5. Om je te helpen je ware verborgen talenten te vinden.
6. Om je te geven wat je nodig hebt om je ware liefde te vinden.
7. Om je te helpen sterker te worden.
8. Om je te helpen het speelse in het leven te ontdekken.
9. Om je het belang te tonen van een missie in het leven.
10. Om je te helpen een goed mens te worden.

Volgens Mira is het belangrijk om de ware betekenis te begrijpen van de slechte dingen die je overkomen omdat ze je helpen je beste, meest ware zelf te worden.  

Misschien is het idee dat alles voor een reden gebeurt ook wel een goede methode om met verdriet om te gaan. Je kan je verdriet een plaats geven. Het geeft je de kans om te reflecteren over wat mis ging en zo vind je de kracht en vrijheid om op een positieve manier een nieuwe zin te vinden en verder te gaan.  Victor Frankl, de psycholoog die de concentratiekampen overleefde, zei dat de grootste vrijheid is om te kiezen hoe je reageert op wat je is aangedaan.

Of in de woorden van Marilyn Monroe:

“I believe that everything happens for a reason. People change so that you can learn to let go, things go wrong so that you appreciate them when they’re right, you believe lies so you eventually learn to trust no one but yourself, and sometimes good things fall apart so better things can fall together.” (Marilyn Monroe)

Leestip: Kirschenbaum Mira, Alles heeft een reden, Ontdek de ware betekenis van belangrijke gebeurtenissen in je leven, 2010.

“Als je troebel water met rust laat, wordt het vanzelf helder” (Lao Tse)

Deze periode is ook een kans om eens wat vraagtekens te zetten bij een aantal vanzelfsprekendheden. Misschien werd je op een verkeerd spoor gezet?

Welke keuzes maak je?

Je kan kop of munt opgooien of een orakel raadplegen om je te helpen kiezen. Soms zijn de keuzes zo overweldigend dat je niet meer kan kiezen. Dan kom je ineens met twee paar schoenen naar huis. Of je kiest voor alles tegelijk: een carrière uitbouwen, er zijn voor je partner en kinderen, tijd voor jezelf nemen, boeken lezen, je vrienden zien…

Maar je kan je ook afvragen wie je bent en simpelweg doen wat bij je past. Als je je laat leiden door een innerlijke noodzaak, hoef je je niet te laten meeslepen door alle keuzes die ons worden opgedrongen. Je hoeft niet alles tegelijk te doen en te zijn. Je kan ook gewoon niet kiezen en simpelweg doen wat bij jou hoort.

Waar streef je naar?

Is een streven naar meer groei wel goed? Meer groeien betekent niet noodzakelijk beter, sterker of knapper. Want ook stilstand is waardevol. Het geeft de kans om op adem te komen, te laten bezinken, een transformatie door te maken en energie te verzamelen voor de volgende stap. Kijk maar naar de natuur. Bloemen blijven niet ongeremd groeien. Op een gegeven moment stoppen ze om open te bloeien, waarna ze terug stilvallen.

Je kan dus gerust genieten van deze tijd voor rust en stilstand. Wie weet welke mooie periode volgt eruit.

Wat is de waarde van duffe klusjes?

Vond je poetsen, strijken, koken ook duffe activiteiten die je best delegeert?

Nu je deze simpele klusjes zelf doet, ontdek je misschien dat ze het leven authentieker maken. Je hond borstelen, je schoenen poetsen, zelf koken of een trui breien. Het zijn activiteiten die bij het leven horen. Verveel je gerust een beetje terwijl je ze doet. Daar gaat het juist om.

Leestip: Ik baseerde me voor dit artikel op: Thooft Lisette, Tien geboden voor innerlijke rust, Onthaasten en ontspannen in een samenleving met te weinig tijd, Boekerij.nl, 2016.

“Je kan een mens niets leren; je kan hem alleen helpen het zelf te ontdekken in zichzelf.” (Galileo Galilei)

Vanuit mijn ervaringen als studiecoach (naast vlindereffecten heb ik een website met studiemateriaal voor ingangsexamen geneeskunde, maar dit terzijde) wil ik graag wat advies meegeven voor ouders die hun kinderen graag willen ondersteunen de volgende weken.

Want ook als je van de lesstof niets begrijpt, kun je je kinderen op weg zetten met hun schoolwerk. Hoe dan? Want het is immers niet de bedoeling zelf te gaan les geven…

Je kan hen wel stimuleren om zelf te zoeken naar antwoorden op hun vragen.  Je kan dat doen door vragen te stellen:

• Tot waar begreep je het nog?
• Wat maakt het voor jou zo moeilijk?
• Zijn er stukken die je wel snapt? 
• Wat zou je helpen om het beter te begrijpen?
• Hoe zou de juf of meester het uitleggen? Waarmee zou ze beginnen?
• Kun je ’t eventueel eens bekijken met een klasgenootje?

Je kan ook altijd aanraden om eens te kijken op youtube. Daar staan heel wat filmpjes waarin leerkrachten tal van onderwerpen uitleggen. Simpelweg in youtube het onderwerp intikken. Ook nu kan je helpen door vragen te stellen.

• Waar zit nu het verschil tussen de uitleg van het filmpje en jouw handboek?
• Gebruikt men in het filmpje andere begrippen?
• Is er nu al iets dat je beter snapte dan daarvoor?
• Is er nog een specifiek onderdeel dat je zou kunnen uitdiepen om het beter te begrijpen? Misschien kan je daarover nog eens een ander filmpje zien?

Ten slotte: laat je kind het probleem duidelijk omschrijven en noteren om later aan de juf of meester voor te leggen. Misschien blijkt dan dat het formuleren van het probleem al de helft van de oplossing bevat… 🙂

Bedenk: wat kinderen zelf uitgepuzzeld hebben, kennen ze zoveel beter dan wat hen werd ingelepeld. Ga dus niet zelf met de stof aan de slag. De vragen zijn er enkel om hen een zetje te geven zodat ze zich vragen gaan stellen en zelf op zoek gaan naar antwoorden. Zo geef je hen de kans om te ontdekken wat ze zelf kunnen.

Maar misschien is het ook al voldoende om begrip te tonen voor de moeilijke situatie en vertrouwen te geven dat ze hun best doen!

 “The things you own end up owning you” (Chuck Palahniuk)

Is het je ook al opgevallen hoeveel minder je nodig lijkt te hebben deze dagen?  Maar nog niet zo lang geleden waren we allen als eekhoorns die eikels verzamelen voor de winter. We waren collectief slachtoffer van  ‘consumentisme’:  een levensstijl die eruit bestaat om zoveel mogelijk te kopen, louter als tijdverdrijf of om onze status te verhogen.  De reclame maakte ons wijs dat elk artikel iets toevoegt aan ons geluk en dat we dus best zoveel mogelijk verwerven… Maar … hoe meer je koopt, hoe grotere kasten er nodig zijn, vervolgens heb je een groter huis nodig. En bijgevolg heb je een hoge hypotheek, die je gelukkig kan betalen met inkomsten uit een goeie job. En nu je toch genoeg verdient, kan je ook weer een auto kopen die past bij je standing, waardoor je ook weer best een aparte garage voorziet…

Maar nu we het noodzakelijkerwijze met minder moeten doen (afgezien van de online koopjes dan), kunnen we misschien eens kijken wat het alternatief is. Dan komen we onvermijdelijk uit bij ‘minimalisme’ , dat naar verluidt zorgt voor meer vrijheid en tijd en minder stress. Hoezo dan?

Minimalisme heeft als basisprincipe terug naar de essentie te gaan. Alle overbodige zaken schrappen en enkel houden wat echt belangrijk is: familie, gezondheid en passies.

Bedenk eens hoeveel ruimte en rust het oplevert:

• als je niet hoeft te zoeken naar je spullen in overvolle schuiven en kasten;
• als je niet telkens opnieuw moet schikken en opruimen;  
• als je net zoals Obama vaak dezelfde outfit draagt. Zo hoef je je niet druk te maken over wat je vandaag weer aan zal doen.  
• als je niet hoeft te kiezen uit 30 soorten kaas. De gerechten worden er met meer keuze overigens niet beter op.
• als je kinderen hun eigen verbeelding en creativiteit kunnen gebruiken. Zelf een tent te maken met lakens en dekens in plaats van een kant en klare indianentent te gebruiken bijvoorbeeld.

Minimalisme gaat niet over goedkope en weinig spullen kopen maar over één keer een kwaliteitsvol item kopen dat je nodig hebt. Dus één mooi kostuum in plaats van 10 goedkope pakken.  Kwaliteit in plaats van kwantiteit dus. Dat geldt niet enkel voor je spullen, maar ook voor je e-mail (hoeveel overbodige nieuwsbrieven krijg je?) en je vrienden (beter 5 goeie dan 50 kennissen) en je voeding (bij de lokale kleinhandel bijvoorbeeld).

Minimalisme is meer dan ontspullen, het is een levenswijze.

Ga dus niet meer als een hebberige ekster alles wat je pad kruist binnenhalen. Laat de consumptiemaatschappij los en kies bewust voor kwaliteit.

Leestip: Dennis Storm, Weg ermee, Over de schoonheid van minimalisme, Spectrum, 2018.

Kende je het woord ‘liminaliteit’ al? Wij niet. Het woord komt uit antropologie. Als mensen in een overgangsritueel van het ene stadium naar het andere gaan, zijn op een bepaald moment in ‘liminaliteit’, dat wil zeggen dat ze op het grenspunt zitten tussen hun oude status en de nieuwe.

Bijvoorbeeld bij een communie, een huwelijk, een doop,… is er altijd een overgang van één status naar een andere. De Franse antropoloog Arnold Van Gennep stelt dat er bij zo’n overgangsrituelen drie fases zijn:

• de afscheiding, waarbij men afscheid neemt van de vorige status (denk bijvoorbeeld aan vrijgezellenfeesten)
• de liminaliteit: een soort rituele dood en nieuwe geboorte (de plechtigheid van de trouw zelf)
• herintrede: waarbij men een nieuwe status krijgt (het gehuwde leven)

Een mooi voorbeeld van liminaliteit is een studentendoop: op het moment van de ontgroening is men al geen buitenstaander meer, maar toch ook nog geen volwaardige student. Men zit in een soort tussenfase.

Liminaliteit is dus een soort ’twighlight zone’, wanneer het oude er niet meer is, maar het nieuwe ook nog niet bestaat.

Het concept liminaliteit past ook op hele samenlevingen die door een plotse crisis gaan, zoals revoluties, epidemieën,…  Het is een periode met veel twijfels en chaos, waarbij radicale vragen worden gesteld. Tegelijk is er ruimte voor veel creativiteit en nieuwe oplossingen.

Wat we nu doormaken kan dus aanzien worden als een liminale periode. Verschillend met de overgangsrituelen zoals huwelijk en doop enz. is dat er geen ceremoniemeester is die het proces goed begeleidt en dat we niet precies weten in welke nieuwe status we zullen terecht komen…

Riane Eisler zei het zes jaar geleden al. Het wordt tijd voor een ‘zorgende economie’. Riane vraagt zich af wat de werkelijke indicatoren zijn voor groei en welzijn. Ze stelt vast dat de economische groei vandaag niet echt meet wat ons welzijn bepaalt.  Zo zijn oorlogen, meer gevangenen, meer zieken,… allemaal goed voor de economische cijfers. Immers, er wordt veel geld verdiend met de verkoop van wapens, het privé beheer van gevangenissen en de verkoop van geneesmiddelen. Zelfs milieurampen leveren winst op. Denk maar aan de opbrengsten voor kuisbedrijven, juristen, enz.

Maar wat met de winst aan welzijn door zorgtaken voor ouderen, kinderen, zieken, gehandicapten, … waar talrijke huismoeders en –vaders, zorgers en vrijwilligers zich dagelijks voor inzetten. En wat met de zorg voor de natuur? Die winsten wordt amper in de economische cijfers opgenomen. Riane zegt dat dit soort taken eerder ‘vrouwelijke’ taken zijn (ook als ze door mannen worden uitgevoerd). En dat soort taken werd volgens haar vanuit de geschiedenis en het ‘dominantie-model’ altijd al stiefmoederlijk behandeld.

Ze stelt daarom voor om als maatschappij meer waarde te gaan hechten aan wat zorgende mensen voor ons en de omgeving doen en dat ook te weerspiegelen in de economische indicatoren. Dan zijn niet niet enkel wapenverkoop, sigarettenverkoop en het massaal plunderen van onze natuur verantwoordelijk voor het economisch succes maar ook zorg voor elkaar en de natuur.

Nu we in deze tijden merken hoe we afhangen van al die zorgverleners, is haar verhaal actueler dan ooit!

Leestip: Eisler Riane, Creating a real Wealty economy,  From Phantom Wealth to a Wiser Future for All Humanity, 2014.

Een tijdje geleden, het was nog in het pre-corona-tijdperk, woonde ik een lezing bij van Majd Khalifeh. Majd is in Dubai geboren als Palestijnse vluchteling, met het statuut van ‘staatloze’. Hij was een buitenlander zonder land. Nu is hij Belg en voelt hij zich herboren. Die avond werd ik helemaal meegezogen in zijn verhaal en kocht ik zijn boek. Ik beloofde hem daar kort mijn idee over te schrijven. Bij deze.

Zijn boek ‘Herboren. Hier komt een nieuwe Belg’ leest als een trein. Ik heb het zelfs twee maal gelezen. Een tweede keer om alles nog eens goed te laten bezinken. Zijn droom – een nationaliteit krijgen in een stabiel land en een diploma behalen – is voor de meesten onder ons zo evident, dat we er zelfs niet meer bij stilstaan. Dankzij zijn verhaal kan je niet anders dan daar toch even over te reflecteren, en die evidenties leren appreciëren. Ik bewonder zijn positieve manier van in het leven staan, van problemen relativeren en de situatie zo positief mogelijk inschatten. Dat is een levensfilosofie waar ik van hou. Ook zijn humor kon me wel bekoren.

Ondanks de ernst van zijn verhaal (zijn vlucht uit Syrië, de procedures voor asiel en regularisatie, zijn verblijf in asielcentra…) bracht Majd me geregeld aan het lachen. Zijn ongelooflijk gevoel voor humor maakt de lezing van zijn boek bijzonder aangenaam. En misschien ook gemakkelijker te verteren voor ons, want het gedrag van de Belg, of Vlaming, tegenover mensen die hier asiel zoeken, is niet altijd zo fraai…

Majd geeft ons een goede inkijk in het proces waar je als vluchteling en asielzoeker door moet. Mijn ergste nachtmerrie komt nog niet in de buurt van wat hij heeft moeten doorstaan. En vele anderen zoals hem ook. Daarnaast laat hij ons kritisch kijken naar onze eigen identiteit, cultuur en gewoontes, en hoe wij ‘integratie’ definiëren en met nieuwkomers omgaan. Tenminste, als je ervoor open staat. Hij benadrukt dat dit van beide kanten moet komen. Ook als asielzoeker of nieuwkomer moet je bereid zijn om de taal en cultuur van de ontvangende samenleving te leren, en moet je actief deel uitmaken van die maatschappij. Zij moeten inspanningen leveren, maar zo ook wij, om te leren begrijpen, ons in te leven in hun situatie en hen kansen te geven.

Ik vind dat Majd het proces waar hij doorging mooi in beeld brengt. Zo lees je dat België nieuwkomers veel kansen biedt, en daar mogen we best fier op zijn. Aan de manier waarop, kunnen we wel nog sleutelen, vind ik. Nieuwkomers moeten die kansen dan ook wel grijpen, en hun deel van het contract nakomen. Het boek leert ons dat dit echter verdomd niet gemakkelijk is. Als nieuwkomer moet je beschikken over een goede portie assertiviteit, pro-activiteit, creativiteit, lef en doorzettingsvermogen. En daarnaast liefst ook nog over een taalknobbel. Dat is niet iedereen gegeven.

Naast dit alles heeft Majd me anders leren kijken naar voetbal, muziek, gele kaas en patatjes, fietsstallingen, gaan stemmen en de Chiro. En dat we allen ten slotte gewoon mens zijn.

Dank je Majd voor het delen van je verhaal! Mijn mening over dit boek? Een must read!