Benjamin Franklin-effect

Versterk je relaties met het Benjamin Franklin-effect

“Do good to your friends to keep them, to your enemies to win them.” – Benjamin Franklin

Benjamin Franklin, één van de Founding Fathers van de Verenigde Staten, ontdekte een fascinerend psychologisch fenomeen: het vragen om een gunst kan leiden tot meer sympathie van de gever. Dit tegenstrijdige effect, bekend als het Benjamin Franklin-effect, blijft ook vandaag nog relevant in onze dagelijkse interacties, van persoonlijke relaties tot professionele omgevingen.

Historische Context: hoe Franklin het ontdekte

Franklin ontdekte dit effect na het lenen van een zeldzaam boek van een politieke rivaal. Opmerkelijk genoeg verbeterde dit hun relatie. Deze anekdote biedt niet alleen een inzicht in Franklin’s persoonlijke relaties, maar illustreert ook een groter psychologisch principe dat nog steeds bestudeerd wordt.

Het Benjamin Franklin-effect begrijpen

Het concept van ‘cognitieve dissonantie’ is cruciaal om het Benjamin Franklin-effect te begrijpen. Wanneer iemand een ander helpt, zoekt het brein naar een reden voor dit gedrag. Als je iemand wil helpen waar je voordien negatief tegenover stond, helpt het dan om je mening ten opzichte van die persoon wat in positieve zin aan te passen om consistenter te blijven. We denken soms dat we goed doen voor mensen die we graag zien. Maar het Benjamin Franklin-effect betekent ook het omgekeerde, namelijk dat we mensen graag gaan zien voor wie we iets goed doen.

Natuurlijk kan een vraag om hulp ook gezien worden als een compliment omdat je erkent dat iemand iets beter kan dan jij.

Hoe je het Benjamin Franklin-effect kan gebruiken

Als je je medewerkers om advies vraagt, kan dat tot een betere werkrelatie leiden omdat de medewerker zich gewaardeerd voelt.  Maar zelfs als je je vrienden vraagt om je te helpen verhuizen, kan dat de banden verstevigen.  Of wat dacht je van buren die elkaar hulp vragen, en hoe dat het sociale weefsel in de buurt verstevigt. Zelfs bedrijven gebruiken het om klanten loyaler te maken: ze vragen hun klanten om feedback te geven bij de klantenservice. Maar vandaag is die vraag naar feedback met de talloze enquêtes wel wat uit de pan aan ’t swingen. Dat kan dan natuurlijk een contraproductief effect hebben. Ook in online communities en social media is hulp vragen een nuttig instrument geworden. En zelfs tussen zakelijke concurrenten kan het vragen om hulp leiden tot vruchtbare samenwerkingen.

Maar let op, dit effect kan je ook gaan gebruiken om aan slimme marketing te doen. Zo zijn er al marketingcampagnes geweest, bijvoorbeeld van Lays Chips,  waar klanten worden uitgenodigd om hun mening te geven over een nieuwe smaak, wat ertoe leidde dat mensen meer geëngageerd werden en positiever stonden tegenover het merk, wat uiteraard leidde tot meer verkoop.

Heb jij soms moeite om hulp te vragen aan iemand? Bedenk dan dat het Benjamin Franklin-effect misschien zorgt voor een betere relatie met die persoon.

Leestip: David Mcraney, You Can Beat Your Brain, How to turn your enemies into friends, how to make better decisions and other ways to be less dumb, 2013.

Gekookte Kikker Syndroom

Het Gekookte Kikker Syndroom: waarom je verandering vaak te laat opmerkt

Het Gekookte Kikker Syndroom is een metafoor die wordt gebruikt om de neiging van mensen te beschrijven om veranderingen in hun omgeving te negeren of te laat op te merken, zelfs als die veranderingen potentieel gevaarlijk zijn. Het idee hierachter is eenvoudig: als je een kikker in kokend water zou gooien, zou het onmiddellijk opspringen om te ontsnappen. Maar als je de kikker in koud water plaatst en het geleidelijk verwarmt, zal het gewoon blijven zitten tot het te laat is.

Nu denk je misschien: “Wel ik ben geen kikker, dus dit geldt niet voor mij.” Maar het Gekookte Kikker Syndroom is eigenlijk een behoorlijk treffende analogie voor menselijk gedrag. Je hebt ongetwijfeld al momenten meegemaakt waarin je veranderingen in je leven hebt genegeerd, of het nu ging om je gezondheid, financiën, relaties of werk.

Hier zijn een paar voorbeelden:

1. De sluipende toename van gewicht en stress

  • Toen ik een succesvol dieet had gevolgd, was het enkel kwestie van ‘op gewicht blijven’. Maar na een tijdje kwam ik toch weer een klein beetje aan. ’t Was echter nog altijd verwaarloosbaar tegenover de kilo’s die ik kwijt was, dus lag ik er niet echt van wakker. Maar voor ik het wist, bleek mijn favoriete jeansbroek niet meer te passen. Het Gekookte Kikker Syndroom in actie! Maar wat als je op eenzelfde manier je stress laat ophopen? En na een tijdje stel je vast dat je in een regelrechte burnout bent terecht gekomen.

2. De financiële kater

  • Je begint je maandelijkse creditcardrekeningen te negeren omdat het bedrag maar een beetje hoger is dan normaal. Je gaat door met uitgeven en hebt het gevoel dat het allemaal wel meevalt. Totdat je merkt dat je diep in de schulden zit en geen idee hebt hoe het zover is gekomen. En als je dan nog je kop in ’t zand blijft steken, zou het wel eens kunnen gebeuren dat je helemaal de controle verliest en zelfs je huur niet meer kan betalen. In het ergste geval kan het zelfs gebeuren dat je compleet dakloos wordt. Dit is het extreme worst-case scenario van het Gekookte Kikker Syndroom in financiële zaken, waarbij alle kleine financiële tegenslagen leiden naar een leven op straat.

3. De relatieramp

  • Je hebt al een tijdje wat spanning in je relatie opgemerkt, maar je besluit het gewoon te negeren en te hopen dat het vanzelf verdwijnt. Spoiler: dat doet het meestal niet. Het Gekookte Kikker Syndroom kan relaties net zo goed laten sudderen als een te langzaam verwarmde pot water. Een extreem geval van Gekookte Kikker in relaties is wanneer je verzeild bent geraakt met een narcist, want deze mensen zijn uitermate vaardig om dit syndroom te gebruiken om hun slachtoffer langzaam in de val te lokken. Een narcist kan beginnen met subtiele manipulatie en geleidelijk aan de controle overnemen, zonder dat je het zelfs merkt. Voordat je het weet, zit je diep in een verstikkende relatie waarvan je niet meer weet hoe je moet ontsnappen.

Dus, hoe voorkom je dat je een “gekookte kikker” wordt? Het begint allemaal met bewustzijn en proactieve actie. Wees alert op veranderingen in je leven, hoe klein ze ook lijken, en neem ze serieus. Als je merkt dat er iets aan de hand is, handel dan voordat de situatie zich ontwikkelt tot een heetwaterkookpunt.

In het kort, wees geen “kikker” die in de val loopt van het Gekookte Kikker Syndroom. Herken de veranderingen in je leven, neem actie en voorkom dat je uiteindelijk verbrandt. Of in dit geval, verbrandt door het leven zelf. Want laten we eerlijk zijn, wie wil er nu als een kikker eindigen? ??

Wanneer was jij nog slachtoffer van het Gekookte Kikker Syndroom?