“Do good to your friends to keep them, to your enemies to win them.” – Benjamin Franklin

Benjamin Franklin, één van de Founding Fathers van de Verenigde Staten, ontdekte een fascinerend psychologisch fenomeen: het vragen om een gunst kan leiden tot meer sympathie van de gever. Dit tegenstrijdige effect, bekend als het Benjamin Franklin-effect, blijft ook vandaag nog relevant in onze dagelijkse interacties, van persoonlijke relaties tot professionele omgevingen.

Historische Context: hoe Franklin het ontdekte

Franklin ontdekte dit effect na het lenen van een zeldzaam boek van een politieke rivaal. Opmerkelijk genoeg verbeterde dit hun relatie. Deze anekdote biedt niet alleen een inzicht in Franklin’s persoonlijke relaties, maar illustreert ook een groter psychologisch principe dat nog steeds bestudeerd wordt.

Het Benjamin Franklin-effect begrijpen

Het concept van ‘cognitieve dissonantie’ is cruciaal om het Benjamin Franklin-effect te begrijpen. Wanneer iemand een ander helpt, zoekt het brein naar een reden voor dit gedrag. Als je iemand wil helpen waar je voordien negatief tegenover stond, helpt het dan om je mening ten opzichte van die persoon wat in positieve zin aan te passen om consistenter te blijven. We denken soms dat we goed doen voor mensen die we graag zien. Maar het Benjamin Franklin-effect betekent ook het omgekeerde, namelijk dat we mensen graag gaan zien voor wie we iets goed doen.

Natuurlijk kan een vraag om hulp ook gezien worden als een compliment omdat je erkent dat iemand iets beter kan dan jij.

Hoe je het Benjamin Franklin-effect kan gebruiken

Als je je medewerkers om advies vraagt, kan dat tot een betere werkrelatie leiden omdat de medewerker zich gewaardeerd voelt.  Maar zelfs als je je vrienden vraagt om je te helpen verhuizen, kan dat de banden verstevigen.  Of wat dacht je van buren die elkaar hulp vragen, en hoe dat het sociale weefsel in de buurt verstevigt. Zelfs bedrijven gebruiken het om klanten loyaler te maken: ze vragen hun klanten om feedback te geven bij de klantenservice. Maar vandaag is die vraag naar feedback met de talloze enquêtes wel wat uit de pan aan ’t swingen. Dat kan dan natuurlijk een contraproductief effect hebben. Ook in online communities en social media is hulp vragen een nuttig instrument geworden. En zelfs tussen zakelijke concurrenten kan het vragen om hulp leiden tot vruchtbare samenwerkingen.

Maar let op, dit effect kan je ook gaan gebruiken om aan slimme marketing te doen. Zo zijn er al marketingcampagnes geweest, bijvoorbeeld van Lays Chips,  waar klanten worden uitgenodigd om hun mening te geven over een nieuwe smaak, wat ertoe leidde dat mensen meer geëngageerd werden en positiever stonden tegenover het merk, wat uiteraard leidde tot meer verkoop.

Heb jij soms moeite om hulp te vragen aan iemand? Bedenk dan dat het Benjamin Franklin-effect misschien zorgt voor een betere relatie met die persoon.

Leestip: David Mcraney, You Can Beat Your Brain, How to turn your enemies into friends, how to make better decisions and other ways to be less dumb, 2013.